lac operonu ne demek?

Lac operonu, bakteri hücrelerinde bulunan ve laktoz sindirimiyle ilgili bir gen dizisidir. Bu operon, üç ana bileşenden oluşur: lacZ, lacY ve lacA.

lacZ geni, laktozu hidrolize eden enzim olan beta-galaktozidaz'ı kodlar. lacY geni, laktozun hücre zarından geçişinde yer alan bir taşıyıcı protein olan laktopermeaz'ı kodlar. lacA geni ise, laktozun metabolizmasında bir ara ürün olan transgalaktoz için bir enzim kodlar.

Lac operonunun düzenlenmesi de ilginçtir. Eğer bir bakteri hücresi laktoz varsa, lac operonuna bağlanarak onun kod ürünleri olan enzimler üretilecektir. Ancak laktoz yoksa, operon repressöre adı verilen bir protein tarafından engellenir ve transkripsiyon durur.

Bu mekanizma, hücre enerjisi açısından tasarruf sağlayarak aradığı enerjiyi ancak feci halde yemesi gerektiğinde ortaya çıkarmasına izin verir.